2012 yılında kazı çalışmalarına ara verilen Menteşe’nin kırsal Özlüce Mahallesindeki fosil yataklarındaki kazı çalışmaları ilk kazı çalışmasını yürüten Prof. Dr. Berna Alpagut’un bilimsel danışmanlığında 9 yıl aradan sonra tekrar başladı.
9 yıl aradan sonra yine Kültür ve Turizm Bakanlığı, Muğla Kültür ve Turizm Müdürlüğü Muğla Müzesi bünyesinde Muğla Valisi Orhan Tavlı’nın Yatırım İzleme Koordinasyon Başkanlığı’ndan verdiği destekler ile Prof. Dr. Berna Alpagut’un bilimsel danışmanlığında tekrar başladı.
Özlüce Fosil yatakları kazılarını Muğla Kültür ve Turizm Müdürü Zekeriya Bingöl, Muğla Müze Müdürü Gülnaz Savran ziyaret etti. Muğla Kültür ve Turizm İl Müdürü Zekeriya Bingöl ve Müze Müdürü Gülnaz Savran kazının bilimsel danışmanlığını yürüten Prof. Dr. Berna Alpagut’tan çalışmalar hakkında bilgi aldılar.
1993 yılında Menteşe ilçesine 35 kilometre uzaklıktaki Yılanlı mevki'inde yer alan kırsal Özlüce Mahallesinin 1 kilometre kuzey doğusundaki Kaklıcatepenin kuzey yamaçlarında yaklaşık 7 bin metrekare alanda üç adet zengin memeli fosil yatağı tespit edildi. Kaçak kazı yapılarken bir vatandaşın ihbarı sonrası ortaya çıkarılan alanda Prof. Dr. Berna Alpagut’un bilimsel danışmanlığında Muğla Müzesi Müdürlüğü ile yapılan kurtarma kazıları ve yüzey araştırmaları yapılarak 5-9 milyon yıllık fosiller tespit edildi. Kültür turizmini canlandırma çalışmaları kapsamında ‘Turolian Park Projesi’ adı ile devam etti.
Kazılarda çıkarılan fosiller 1994 yılında Türkiye’nin ilk kadın valisi Muğla Valisi ‘Dr. Lale Aytaman Doğa Tarihi Seksiyonu’ adı ile Muğla Müze Müdürlüğü bünyesinde açılan salonda sergilenmeye başladı ve müze ziyarete açıldı.
Muğla Müzesi'nde sergilenen fosiller günümüzden 5-9 milyon yıl önce yaşamış olan canlılara ait. Bu canlılar, Doğu Asya'dan İspanya'ya kadar uzanan geniş bir alanda yaşamış ve yok olmuş canlılara ait olurken, bu dönem canlılarına ait fosiller ilk defa İspanya'nın Tervel Havzası'nda bulunduğundan, bu döneme Turolian deniliyor. Özlüce kazılarında zürafagiller, boynuzlugiller, gergedangiller, hortumlu memeliler, domuzgiller, atgiller ve etçilere ait fosiller ile çok sayıda bitki fosilleri bulundu. Fosiller Muğla Müzesi’nde oluşturulan ‘Dr. Lale Aytaman Doğa Tarihi Seksiyonu’ salonunda sergileniyor.
Tekrar başlayan kazı çalışmaları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Berna Alpagut, 10 milyon ile 5 milyon yıl arasında Özlüce’nin gergedanlara ev sahipliği yaptığını açıkladı. Prof. Dr. Alpagut, “Geçmişte başlayan, 28 yıl önceki kazılarımızın 19 Ekim 2021 tarihinde başlayan ikinci kısmı ile birlikte yeni bir zaman dilimi doğuyor. Geçmiş kazılarımız ile arasında epey bir yıl geçmiş olması topoğrafyayı değiştirmiş. İlk etap olan çalışmamızın ilk 10 günlük zamanı dilimini tamamladık. İki ay daha uzatılmış bulunuyor kazılarımız. Ama daha sonraki yıl 2022 yılında bir başka genişletilmiş proje ile devam edeceğiz. Geçmişteki bulgularımız zaten bir Gergedan kafatası ile hikâyesi ile başladı. Gergedanlar en çok yaşayanlar. 10 milyon ile 5 milyon yıl arasında bir zaman diliminde burası da hayvanlara ev sahipliği yapmış. Ekoloji ortam yine ormanlık bir ortam. Gergedanların yanı sıra atlar ve filler gibi büyük memeli karasal memeli hayvanların yaşadığını biliyoruz. Yırtıcılarımız da var. İlk kazılarımızda toplanan fosiller 4 ay gibi bir kısa bir zaman içinde kazısı yürütülerek müzede yerini aldı. 19 Şubat 1994 yılında adına da Dr. Lale Aytan Doğa Tarihi salonu olarak şimdiki salonumuzu açtık. Bu yıl ki kazılar ise kendisi hemen üretmeye başlamasa da cepler bulunmaya başlandı. Fillere ait birkaç kemik, atlara ait dişler ve uzun kemik parçaları olmak üzere ilk 10 günlük zaman diliminde kendini gösterdi. Açılan açmalar yukarıdan aşağı 11 tane açma tek tek öğrenciler tarafından yoklanıyor. Bulanacak olan fosiller önümüzdeki iki ay içinde müzede temizlenmeye ve sergilenmeye çıkacak” dedi.
Haber: Metin GÜNEŞ
